«Ազատ Ձայն» լրատվակնի հյուրն է ազատամարտիկ, «Խաչակիրներ» ջոկատի փոխհրամանատար, Հայազն Միության կենտրոնական մարմնի անդամ Շահե Աճեմյանը:
-Պարոն Աճեմյան, մասնակցել եք ազատամարտին, խնդրեմ ասացեք, ի՞նչ էր այն ժամանակ պայքարը Ձեր և Ձեր նմանների համար, և ի՞նչ է դարձել այն այսօր: Արդյո՞ք տարիները շատ բաներ են փոխել այս առումով:
-Մենք սփյուռքահայ էինք, և պայքարի խորհուրդն ու իմաստը մեզ մոտ հասունացել է դեռ մանկուց: Մենք դեռ այնտեղ ամեն ինչ գիտեինք, թե ինչ է կատարվում: Չեմ կարծում, թե պայքարի ոգին մարել է, չի մարել, բայց մարդիկ` խամրել են: Ամեն սերունդ ունի իր համն ու հոտը: Ես չեմ կարող ասել, թե հիմիկվա սերունդը լավը չի: Իհարկե, մեր երիտասարդ տարիներին էլ կային շատ հայրենասերներ, բայց երբ խոսքը գործ պետք է դառնար, շատերը առաջնային գծում չէին, բայց իհարկե խիզախներն ավելի շատ էին, հիմա էլ այդպես է:
-Արդյո՞ք մեր ժողովուրդը կարող է կրկին նման հարցի համար համախմբվել:
-Տարիներ առաջ, երբ Գուրգեն Մարգարյանին սպանեցին, նրա թաղման օրը այնպիսի մթնլորտ էր, մեր ժողովուրդը մի քանի ժամվա ընթացքում էր ոտքի կանգնել: Հայ ազգին ոգևորելը, ոտքի կանգնեցնելը, ընդամենը մի կայծ է: Բախտավոր ազգ ենք այն առումով, որ արդեն մենք անցել ենք այդ ամենի միջով և կարող ենք երիտասարդներին մեր խորհուրդներով պայքար սովորեցնել: Մեր ազգի լավ կողմերից մեկն էլ այն է, որ անփոխարինելի մարդիկ չկան: Չկա մեկը, կա մյուսը, որը ոչնչով չի զիջի նախորդին:
-Տարիների ընթացքում երբևէ եղե՞լ է, որ զղջաք Ձեր մղած պայքարի համար: Արդյո՞ք ընկճվել եք:
-Պատերազմի տարիներին մղած պայքարի համար երբեք չեմ զղջացել և չեմ էլ զղջա, ինչ էլ, որ կատարվի: Զղջում եմ, թե ինչու մեկ քայլի փոխարեն երկուսը չեմ կատարել: Իսկ ընկճվել, կարծում եմ, բոլոր մարդիկ են ընկճվում, դա մարդկային զգացողություն է:
-Ի՞նչ է նշանակում հայաստանցի: Ինչո՞ւ եք տարանջատում:
-Իմ շեշտած հայաստանցին ստրուկի հոգբանություն ունի: Ես նկատի ունեմ, ոչ թե այս անկախության սերունդ երիտասարդներին, այլ մեծերին: Նրանք հոմոսովետիկուսներ են:
-Եվ ովքե՞ր են նրանք:
-Սովետական կաղապարված մտածողությամբ ապրող մարդիկ:
-Հարցս գուցե հռետորական, մի քիչ էլ երազային թվա, բայց այնուամենայնիվ, պարոն Աճեմյան, կգա՞ն լավ ժամանակներ:
-Պետք է դեռ «յոլա» գնալ: Եթե սովետը չփլուզվեր, ապա հիմիկվա ղեկավարները կամ պահակ կլինեին, կամ զավոդ կղեկավարեին:Սրանք բոլորը հայրենասեր էին, բայց փուչիկ են իրականում , երբ աթոռ են ստանում, դառնում են անձնասեր: Մեր հույսը երիտասարդներն են, ովքեր կարող են լավ ղեկավարել: Ես հույսս հենց մեր նոր սերնդի վրա եմ դրել:
-Հայաստանում ում եք ավելի շատ գնահատում իշխանությանը, թե՞ ընդդիմությանը:
-Հայաստանում քաղաքական ուժ, քաղաքական անձնավորություն, դեմք չկա: Առհասարակ քաղաքականություն չկա: Չկա քաղաքական արտաքին դիվանագիտություն: Որպես կայացած պետություն` 20 տարեկան ենք, բայց դեռ ինքնուրույն դեմք չունենք արտաքին դիվանագիտության մեջ: Հայաստանում նույնիսկ քաղաքացիական կյանք չկա: Ես շատ հիասթափվել եմ: 99 թվականից, երբ հիմանական տեղափոխվեցինք Հայաստանում ապրելու, ամեն առավոտ ընթերցում էի բոլոր թերթերը, հավատում էի: Իսկ հիմա ասում եմ` շատ հիասթափված եմ:
-Կարծում եք ԱԺ ընտրություններից հետո որևէ բան կփոխվի՞:
-Ես չեմ հավատում: Իմ համար վերև Աստված, ներքև` հայոց բանակ: Ես կփափագեի զինվորական կառավարություն, այդ ժամանակ կարգ ու կանոն կլիներ: Հիմա չկա ո’չ իշխանություն, ո’չ ընդդիմություն: Սա սատանաների պայքար է: Թե ընդդիմությունը, թե իշխանությունը նույն մարդիկ են, նույն գաղափարների ու արժեքների կրող, նույն դպրոցն անցած:
-Արդյո՞ք պատերազմին մասնակցածները գոհ են ներկա իշխանություններից:
-Պետք է անկեղծ խոսենք: Ես չեմ ճանաչում, գուցե կա մեկը, ով մասնակցել է պատերազմին և հիմա բարձիթողի է մատնված:
-Եթե Ձեզ ԱԺ պատգամավորի աթոռ առաջարկեն, կընդունե՞ք:
-Ոչ: Ինչի համար: Օրինակ ԱՄՆ-ում օրենք ընդունողները, լրիվ օրենքները գիտեն: Նրանք ամբողջ օրը մտածում են` ոնց անեն, որ լավ լինի: Իսկ մերոնցից քանի՞ տոկոսն ունեն իրավաբանական կրթություն և գիտեն օրենքները: Նրանք միայն կոճակ սեղմելու համար են: Ես այդ մասնագետը չեմ: Պատերազմից հետո միշտ երիտասարդների կողքին եմ եղել, փորձել եմ նոր սերունդ կրթել, ու հիմա էլ այդ գործով եմ զբաղվում Հայազն Միությունում: Ու հենց այս սերունդն է ինձ ապրելու հույս տալիս:
