Հայաստանից հայտնաբերված 327 հազար տարվա գտածոները ապացուցում են, որ հին քարե դարում նոր տեխնոլոգիաները ինքնստինքյան են առաջացել, այլ ոչ թե տարածվել են մի շրջանից մյուսը, որտեղ որ դրանք ստեղծվել են: Այս մասին գրում է Science ամսագիրը:
Նոր Գեղի 1 հնավայրում հազարավոր գործիքներ են հայտնաբերվել, որտեղ երկու լավային հոսքերի արանքում պահպանվել է հնագույն մի հատված: Գտածոները թվագրվում են 325-335 հազար տարվա, իսկ սրանց մեջ բացակայում են երկու տեխնոլոգիաներին բնորոշ նյութեր, հատիչներն ու զենքերը ավելի բարակ են և սրածայր: Հնագետները գտնում են, որ կոպիտ և ծանր հատիչների անցումը ավելի նուրբերին միջին պալեոլիթի (միջին քարե դար) սկզբին են տեղի ունեցել (մոտավորապես 300 հազար տարի առաջ):
Մեր օրերում ընդունված է ամեն ինչ ծագեցնել Աֆրիկայից: Բայց այս գտածոները ապացուցեցին, որ Մուստերյան մշակույթը ծագել է Հայկական լեռնաշխարհում և Նոր Գեղի 1 հնավայրի գտածոները ապացուցում են, որ քարի երկու տեսակի մշակումը կարող էր նույն մշակույթի ծնունդը լինել, իսկ տեղացիները աստիճանաբար սովորել են պատրաստել ավելի թեթև և արդյունավետ գործիքներ:
Քիմիական փորձաքննությունը ցույց է տվել, որ մի քանի հարյուր գտածոները պատրաստված են օբսիդիանից (վանակատ), որը բերվել էր մոտ 120 կմ հեռավորությունից: Այսինքն՝ մեր նախնիները այդ շրջանում արդեն ակտիվ հետազոտում էին լայնամասշտաբ տարածություններ
